Anders kijken naar pijn en angst
Pijn en angst zijn in een paar dingen gelijk. Het is vaak acuut, we vinden het eng, en op het moment dat je er middenin zit, kun je niet geloven dat het ooit nog verandert of over gaat. Sterker nog, daar denk je vaak niet eens aan, aan die mogelijkheid. Maar in werkelijkheid gaat het in de meeste gevallen wel over. En in die gevallen dat angst en of pijn in zekere mate blijvend is, kun je ermee leren omgaan. Bijvoorbeeld door de manier waarop je ernaar kijkt te veranderen. En dat effect kan magisch zijn.
Effectief omgaan met angst en bijkomende emoties
Op het moment dat je denkt te worden bedreigd, op welke manier dan ook, ontstaat direct een fysieke reactie, die je vervolgens voelt als een emotie.
Bijvoorbeeld: je voelt pijn in je buik en denkt onwillekeurig “zou er iets ernstigs aan de hand zijn” (ik denk dat persoonlijk best vaak). Je kunt je voorstellen dat deze gedachte vervolgens weer een hele cascade aan andere gedachten oproept. Die gedachten veroorzaken vervolgens de emotie ‘angst’. En die voel je: Big Time.
Dat je angst voelt is echter feitelijk niet meer dan het resultaat van een chemische reactie die volgt op je gedachten. Je hersenen geven je lijf het signaal dat het op zijn hoede moet zijn: klaar om te vechten of te vluchten. En dat voel je. De reactie kan overigens ook uiten in andere emoties of andere emoties triggeren, bijvoorbeeld verdriet of boosheid. Of – nog verwarrender – een combinatie.
Belangrijk om te beseffen is, dat je gedachten voor het overgrote deel van de gevallen niet gelijk zijn aan de feitelijke situatie op dat moment. Of in ieder geval weet je dat (nog) niet zeker. De emotie kan echter zo groot zijn dat je dat verschil niet meer kunt maken. Sterker nog; je hersens maken dat verschil ook niet; die weten niet of iets echt is of niet. Als je het denkt, is het voor de hersens echt.
Het typische van angst is verder dat het je letterlijk en figuurlijk verlamd. Je mentale blik vernauwd en je kijkt alleen nog maar naar risico’s. Ook zo’n ‘trucje’ van de hersenen. Zo versterkt angst zichzelf. Het rottige van angst is verder dat het veel stress genereerd in je lichaam en dat heeft een negatief effect op je immuunsysteem. Chronische angst is dus niet goed voor je.
Het gaat er echter niet om angst te voorkomen of volledig uit je leven te verbannen. Dat is simpelweg niet haalbaar. Als je wordt geconfronteerd met iets wat jij ervaart als ‘slecht nieuws’ , in welke vorm dan ook, ontstaat de angst namelijk vanzelf. Het gaat erom om er op een manier mee om te gaan die de angst behapbaar en dragelijk maakt en voor jou werkt.
Dit zijn de top 3 dingen die je kunt inzetten als je angstig bent:
1. Ik laat de angst er in eerste instantie helemaal zijn. Ik verzet me er niet tegen, maar laat de angst in volle omgang tot me komen. Dat kan overweldigend zijn, maar toch geef ik me er helemaal aan over en zak ik er letterlijk diep in weg. Mijn ervaring is dat als ik dit doe, het maar een relatief kort moment heftig is en de angst vervolgens langzaam weer wegebt. Meestal ga ik liggen tijdens deze oefening en geef ik mezelf erna bovendien voldoende tijd om op adem te komen. Wat mij bij deze oefening bovendien helpt is luisteren naar een meditatie die mij daarin begeleidt.
2. Ik kijk kritisch naar mijn gedachten die de angst veroorzaken. Waar ben ik nou eigenlijk concreet bang voor? Vervolgens ga ik deze gedachte challengen. Is dit echt zo? Weet ik dit zeker? Meestal niet. Ik zet de gedachte vervolgens om tot een ‘heilzame overtuiging’ die ik echt kan geloven, zonder mijn angstgedachte te ontkennen. Zo heb ik de gedachte: ‘ik zie mijn kinderen niet opgroeien’ omgezet naar de volgende heilzame overtuigingen: (i) ‘ik kan een lang en gelukkig leven leiden met mijn kinderen en hun kinderen’, (ii) ‘zolang ik leef kan ik genieten van mijn kinderen, ze begeleiden en intens van ze houden, (iii) ‘als het onverhoopt toch anders loopt dan vertrouw ik erop dat mijn kinderen de kracht en de wijsheid hebben om hiermee om te gaan’, en - deze laatste klinkt heel cru, maar help mij wel - (iv) als ik dood ben heb ik rust en voel en denk ik niets meer, dus ook geen pijn en verdriet over mijn kinderen.
3. Ik lees, luister en kijk naar positieve en inspirerende verhalen van mensen die kanker hebben of hebben gehad en tegen alle verwachtingen in zijn genezen of veel langer hebben geleefd dan de prognose was. Er zijn talloze docu’s, boeken en filmpjes beschikbaar. Mijn all time favoriet is het boek ‘Radical Remission’ en diens opvolger ‘Radical Hope’ van Kelly Turner. Met name het verhaal van de Japanse Shin Terayama lees ik regelmatig. Shin hoorde op 47 jarige leeftijd dat hij ongeneeslijke uitgezaaide nierkanker had en werd naar huis gestuurd om te sterven. Vanaf toen volgde hij zijn intuïtie. Hij veranderde zijn eetpatroon, benaderde zijn kankercellen met liefde en pakte het spelen van zijn geliefde cello weer op. Hij oefende in dankbaarheid bij de opgaande zon en (her)ontdekte zo zijn levensenergie en levensvreugde. Hij is nu 83 en in zijn lichaam is geen spoor van kanker meer te herkennen (zie ook zijn ahin-terayama.jp/en/).
Dit zijn een paar tools die je in kunt zetten en verlichting kunnen geven als het je even te zwaar wordt.
Laat je ons weten of het je help?
N.B. Merk je dat deze oefeningen je angst juist versterkt en/of niet verminderen, overweeg dan hulp te zoeken bij een therapeut om je bij je angst te helpen. Laat het ons weten als je daarbij hulp nodig hebt.