Leefstijl is meer dan broccoli
Op zoek naar wat je zelf kunt doen
In mijn spreekuur integratieve zorg voor oncologische patiënten zie ik vaak mensen die op zoek zijn naar wat ze zelf kunnen doen om zich beter te voelen. Ze hebben vragen over wat wel en niet hun vooruitzichten beïnvloedt. Soms gaat het over gebruik van supplementen of een zoektocht in het alternatieve circuit. Dat kan een aanleiding zijn voor een bezoek aan mij. Gelukkig want dan kunnen we zin en onzin bespreken.
Als ik vraag waarom ze bijvoorbeeld supplementen (willen) gebruiken is het antwoord altijd om prognose of kwaliteit van leven te verbeteren. Wat mensen vaak niet weten is dat ze zonder supplementen al zoveel zelf kunnen doen. We nemen het leefstijlroer door en komen vanzelf bij de ingang die voor de persoon die voor me zit het meest voor de hand ligt. Ik zie het gebeuren, ze lopen langs de ogenschijnlijk simpele leefstijlregels die zijn geformuleerd en mensen zien er altijd een paar die hen raakt. Dan voelen ze waar voor hen de eerste stap ligt.
De eerste stap, want werken aan je gezondheid gaat met kleine stappen en elke stap telt. Daar bewust van zijn is belangrijk omdat het dan van 'falen' (‘Ik heb vandaag geen broccoli gegeten maar friet’.) gaat naar tevreden zijn dat je op een ander vlak voor jezelf hebt gezorgd (‘Ik had een waardevol en ontspannen moment met mijn kinderen en we genoten van een ‘patatje met'). Zet er een schaaltje komkommer naast en wees tevreden. Bewustzijn van leefstijl pijlers waar mensen het 'al goed doen' vormen een moment van empowerment.
“‘Ik had een waardevol en ontspannen moment met mijn kinderen en we genoten van een ‘patatje met’!”
Het leefstijlroer
Het leefstijlroer bestaat uit zes pijlers: voeding , beweging , ontspanning , verbinding (zingeving en sociaal) slaap en middelen . Het biedt een praktische en toegankelijke manier voor een gesprek dat alle domeinen van het leven dekt. De patiënt is immers meer dan zijn of haar ziekte en al die aspecten van het leven beïnvloeden hun leefstijl en keuzes. Het mooie is dat als je aan een leefstijl pijler werkt de andere pijlers makkelijker volgen. En kies dan de voor de patiënt meest voorliggende ingang, waarvan ze voelen dat het de moeite waard is mee te beginnen en dit zijn niet automatisch de usual suspects voeding en beweging. Meestal komen we uit op ontspanning. Sociale contacten of zingeving en goede nachtrust kunnen hiermee in verband staan.
De American Cancer Society raadt mensen met en na kanker naast een gezonde leefstijl aan te streven naar emotionele gezondheid. Ik vraag dan ook vaak naar het leven voordat ze kanker kregen en daarin blijkt regelmatig nog het een en ander te verwerken. De diagnose kanker en de gevolgen van behandeling maken het daarna niet makkelijker. De meest voorkomende chronische klachten na een kankerdiagnose en behandeling zijn dan ook vermoeidheid, angst, verminderd emotioneel welzijn en verminderde kwaliteit van leven ( ichom.org ). Mentale of emotionele problemen beïnvloeden dan weer alle leefstijl pijlers
Meestal komen we uit op ontspanning . Sociaal of zingeving en slaap kan hiermee in verband staan.
Vaak is er aan het eind van het consult en op basis van een zelf geziene wens, een verwijzing naar medisch psycholoog, mindfulness traject of oncologische revalidatie, diëtiste dan wel verwijzing naar een geestelijk verzorger of spiritueel coach. Het is maar net waar de persoon die voor me zit affiniteit mee heeft.
Wat ik terugkrijg van mensen na dit soort gesprekken: ik heb het gevoel weer een roer in handen te hebben.