Hoe ontdek je wat jouw lichaam en geest precies nodig hebben?
Kanker en de intensieve behandelingen die ermee gepaard gaan, vragen een zware tol van lichaam en geest. Vermoeidheid is een veel voorkomend en vaak langdurig gevolg voor veel (ex-)kankerpatiënten, en er is geen one-size-fits-all oplossing voor deze vermoeidheid. Wat voor de ene persoon werkt, is niet automatisch effectief voor een ander. Het verrassende is dat lichamelijke rust niet altijd de beste oplossing is. In plaats daarvan kan juist meer bewegen helpen om de vermoeidheid na kanker te verminderen.
Maar hoe ontdek je wat jouw lichaam en geest precies nodig hebben? Wanneer ervaar je vermoeidheid en wanneer gaat het beter? Wat kost jou (te) veel energie? Deze vragen vormen de sleutel tot het vinden van een persoonlijke weg om geleidelijk je energie terug te winnen, en het gaat daarbij dus niet alleen om fysieke rust, maar juist ook om mentale, emotionele en sociale rust.
De arts en wetenschapper Dr. Saundra Dalton-Smith heeft uitgebreid onderzoek gedaan naar rust en energie. Op basis hiervan maakt zij onderscheid tussen 7 verschillende vormen van rust. Deze vormen hebben met elkaar te maken, maar soms heb je gewoon meer baat bij een specifieke vorm van rust. Als je onderscheid kan maken tussen deze verschillende soorten rust, geeft dat meer inzicht in je persoonlijke behoeften en dat kan je helpen in jouw herstelproces.
7 soorten rust
Fysieke rust
Ieder mens heeft dagelijks fysieke rust nodig. Slaap is het ultieme voorbeeld van fysieke rust. Tijdens het slapen herstelt zowel je lichaam als je brein. Als je te weinig slaapt, kan dit leiden tot stress, concentratieproblemen en een verzwakt immuunsysteem.
Bij zware lichamelijke inspanning door bijvoorbeeld sport of ziekte, heb je meer lichamelijke rust nodig. Naast slaap zorgen ook ontspanningsoefeningen, yoga of een massage voor lichamelijke ontspanning.
Ben je lichamelijk moe? Probeer dan dit
- Voldoende slaap
- Een korte powernap
- Een ontspannende massage
- Yin Yoga
- Ontspanningsoefeningen
En vermijd dit
- Intensief sporten
- Overmatig en zwaar eten
Mentale rust
Mentale rust betekent je hoofd een pauze gunnen. Als je veel piekert, last hebt van angstgevoelens of veel ingewikkeld denkwerk verricht, dan schiet de mentale rust waarschijnlijk tekort. Na een behandeling tegen kanker, vooral na chemotherapie, kan zelfs eenvoudig denkwerk al veel inspanning betekenen. Je brein heeft tijd nodig om te herstellen. Vaker een pauze nemen, even naar buiten kijken of een wandeling maken in een mooie, groene omgeving kan helpen. Meditatie is ook een goede manier om mentaal tot rust te komen. Zelfs een korte meditatie van enkele minuten kan al zorgen voor meer rust in je hoofd. Als je last hebt van een onophoudelijke gedachtestroom, kan het ook helpen om regelmatig je gedachten op te schrijven.
Ben je mentaal moe? Probeer dan dit
- Wandelen
- Mediteren
- Bakken
- Schilderen
- Tuinieren
En vermijd dit
- Taak nog “even” afmaken
- Ingewikkeld denkwerk
- Omgeving met veel prikkels
Emotionele rust
De diagnose kanker en de behandelingen roepen veel emoties op, zoals verdriet, woede en angst. Deze emoties moeten een plek krijgen. Emotionele rust zorgt ervoor dat we de ruimte hebben om emoties te ervaren en ze te verwerken. Als we emoties onderdrukken, ontstaat er op termijn meer emotionele onrust. Het is dus belangrijk dat je al je emoties toelaat. Sta jezelf toe om ze te voelen en let op de fysieke reacties in je lichaam. Verschillende technieken kunnen helpen bij de verwerking van emoties. Denk hierbij bijvoorbeeld aan Creatieve therapie, EFT (Emotional Freedom Technique), lichaamstherapie, maar ook dansen kan helpen.
Ben je emotioneel moe? Probeer dan dit
- Schrijven
- Tekenen
- Therapie
- Yoga
- Huilen
- Dansen
En vermijd dit
- Afleiding zoeken
- Sociale contacten
- Drukte
- Televisiekijken
- Social media en eindeloos scrollen
Sociale rust
Introverte mensen hebben van nature meer behoefte aan sociale rust, terwijl extraverte mensen doorgaans minder energie verliezen bij interactie met grote groepen mensen. Na de behandeling tegen kanker kan het echter voor iedereen een uitdaging zijn om de hoeveelheid prikkels in een groep goed te kunnen verwerken. Zelfs als je normaal gesproken geniet van familie feesten, borrels of etentjes met vrienden, kan dit ineens bakken met energie kosten. Het is heel normaal als je nu vaker de behoefte hebt om alleen te zijn. Mogelijk merk je ook dat de omgang met bepaalde mensen meer energie vergt, terwijl anderen je juist met extra energie achterlaten. Het is de moeite waard om dit goed te onderzoeken en keuzes te maken die jou dienen.
Voel je je uitgeput in sociaal opzicht? Probeer dan dit
- Meer tijd voor jezelf nemen
- Wandelen in de natuur
- Positieve energie opzoeken
- Overweeg contact te leggen met lotgenoten of een ervaringsdeskundige
En vermijd dit
- Feestjes, borrels en drukte
- Social media om FOMO te voorkomen
- Ergens naartoe gaan uit plichtsgevoel
Sensorische Rust
Sensorische prikkels bereiken onze hersenen via onze zintuigen. Geur, smaak, aanraking, beelden en geluiden zijn allemaal sensorische prikkels. Gedurende de dag worden we blootgesteld aan een overvloed aan prikkels. Vooral visuele beelden en geluiden kunnen in de huidige tijd tot overprikkeling leiden. Het is verleidelijk om bij vermoeidheid te ontspannen voor de tv of afleiding te zoeken op je telefoon, maar dit zorgt dus juist voor extra sensorische prikkels. De beste manier om sensorische rust te ervaren, is door beeldschermen te vermijden en de stilte op te zoeken.
Voel je je overprikkeld? Probeer dan dit
- Zoek de stilte op
- Mediteren
- Wandelen in de natuur
- Luisteren naar ontspannende muziek
En vermijd dit
- Tv kijken
- Eindeloos scrollen
- Harde muziek
- Fel licht
- Drukke omgevingen
Creative Rust
Mensen met een creatief beroep, maar bijvoorbeeld ook ondernemers die voortdurend nieuwe ideeën moeten bedenken, hebben zo nu en dan behoefte aan creatieve rust om frisse inspiratie op te doen. Creatieve rust zorgt ervoor dat er weer ruimte ontstaat voor verwondering.
Heb je weinig inspiratie? Probeer dan dit
- Wandelen in de natuur
- Genieten van mooie dingen
- Bezoek inspirerende plekken
- Luisteren naar muziek of kunst bekijken
- Nieuwe dingen leren of koken
En vermijd dit
- Brainstormen
- Onafgebroken doorwerken
- Intensief denkwerk
Spirituele rust
Als je spirituele rust ervaart, ben je in contact met je innerlijke zelf. Spirituele rust voedt onze ziel. Als de spirituele rust ontbreekt, voel je je niet jezelf. Je kan niet bij je emoties en zit veel in je hoofd. Het is niet raar dat je na een ingrijpende gebeurtenis je innerlijke rust even kwijt bent. Je veranderd, hebt te maken met een ander toekomstperspectief of stelt wellicht langzaamaan andere prioriteiten. Dat zijn natuurlijke processen die tijd vergen. Je kunt dit proces bevorderen door bijvoorbeeld meditatie, (creatieve) therapie of wandelen in de natuur.
Voel je je niet jezelf? Probeer dan dit
- Mediteren
- Wandelen
- (Creatieve) therapie
- Een dankbaarheidsdagboek bijhouden
- Spirituele/religieuze activiteiten
En vermijd dit
- Afleiding zoeken
- Nieuws en (social) media volgen
Meer weten over de 7 typen rust?
Lees het boek Sacred rest van Dr. Saundra Dalton-Smith
