Ben je op zoek naar een speciaal anti-kanker-dieet? Er zijn een aantal diëten die wellicht een positief effect hebben in de strijd tegen kanker. Deze diëten kunnen een belangrijk houvast bieden. Als je jouw eetpatroon wilt aanpassen naar een volwaardiger dieet helpt het enorm als je heldere voedingsvoorschriften op kunt volgen. Als je daarnaast overtuigd bent van de positieve werking van een bepaald dieet is dat natuurlijk alleen maar goed.
Graag stellen we daarom een paar van de bekende diëten voor. We noemen de mogelijke voordelen en ook de kanttekeningen. Kijk goed wat bij jou past en overleg met een specialist of dit ook aansluit bij jouw situatie.
Het oerdieet
Onze genen zijn sinds de steentijd nauwelijks veranderd en passen niet bij onze huidige voeding. Zou het dan niet het beste zijn om ons volgens een oerdieet te voeden?
Als we het aan de onderzoeker en arts Remko Kuipers vragen dan kunnen we veel leren van het eetpatroon van onze vroege voorouders. Remko Kuipers onderzocht jarenlang de leefstijl van mensen die ook nu nog als traditionele jagers en verzamelaars leven en promoveerde met dit onderzoek in de evolutionaire geneeskunde. Volgens hem leven we het gezondst als we onze voedingsmiddelen aanpassen aan onze genen. Wat zijn de grootste verschillen tussen ons huidige dieet en het oerdieet van onze voorouders?
We zijn veel meer koolhydraten gaan eten en minder eiwitten en vetten. Groenten en fruit hebben plaatsgemaakt voor industrieel bereide voedingsmiddelen. De verhouding tussen ontstekingsbevorderende vetzuren (omega6) en ontstekingsremmende vetzuren (omega3) zijn daardoor uit balans. We eten te veel omega-6-vetzuren en te weinig omega3-vetzuren. Daarnaast krijgen we over het algemeen te weinig voedingsstoffen binnen en is de natrium-kaliumbalans in onze lichaam verstoord. We eten te weinig vezels en ook de zuur-basebalans is uit het evenwicht. De mismatch tussen ons huidig voedingspatroon en onze genen verklaart – in ieder geval voor een gedeelte- het ontstaan van welvaartsziektes. We kunnen veel van onze gezondheidsproblemen tackelen door simpelweg veel meer groenten en fruit te eten. (Bron: Remko Kuipers- Oerdieet)
Otto Warburg
De Duitse onderzoeker Otto Warburg ontdekte in de jaren ’30 van de vorige eeuw dat kankercellen een ander metabolisme hebben. Terwijl gezonde cellen hun energie uit zuurstof halen, halen kankercellen hun energie voornamelijk uit grote hoeveelheden glucose (suiker). Voor dit baanbrekende inzicht (het Warburg-effect) ontving Otto Warburg in 1931 de Nobelprijs. In de moderne geneeskunde wordt dankbaar gebruik gemaakt van dit inzicht. Bij het diagnosticeren van kanker via een PET-scan wordt glucose via een infuus in het bloed gebracht. Op de scan lichten verdachte gebieden met hoge activiteit op en kunnen tumoren en metastasen worden ontdekt.
Verschillende voedingstherapieën baseren zich op dit effect. Al in de vorige eeuw werden de Nederlandse arts Cornelis Moerman en de Duitse biochemicus Johanna Budwig geïnspireerd door de ontdekking van het Warburg-effect.
Het Moermandieet/NTTT (Niet Toxische Tumor Therapie)
Cornelis Moerman is een van de vroege pioniers als het gaat om de behandeling van kanker door middel van voeding. Hij ontwikkelde op basis van de toenmalige kennis (o.a. het Warburg-effect) en zijn eigen inzichten een anti-kanker-voedingstherapie. Moerman adviseerde zijn patiënten een dieet bestaande uit een gevarieerd aanbod van groente (gekookt, rauw en in de vorm van sappen), fruit (ook in de vorm van sappen), volkoren graanproducten, peulvruchten, ei, vette vis en sojaproducten. Daarnaast onderstreepte hij het belang van aanvullende supplementen (bepaalde vitamines, mineralen en spoorelementen). Zijn voedingsadviezen hebben als doel de natuurlijke weerstand en het herstelvermogen te versterken, zodat het immuunsysteem kan bijdragen aan genezing. Daarnaast wilde hij de algemene conditie van zijn patiënten optimaliseren en zo de kwaliteit van leven positief beïnvloeden. Moerman werd in zijn tijd sterk bekritiseerd door de reguliere geneeskunde. Inmiddels weten we dat de originele Moermantherapie een aantal zeer zinnige aanbevelingen bevat, die door de huidige wetenschap worden onderbouwd. Andere adviezen zijn achterhaald. De Nederlandse Moermanvereniging heeft in de loop van de jaren de originele therapie op basis van nieuwe informatie verder ontwikkelt onder de naam Niet Toxische Tumor Therapie. Helaas ontbreekt sluitend bewijs over een positieve werking van beide therapieën. Er zijn echter veel patiënten die baat hebben bij de therapie en die de heldere voedingsadviezen als belangrijke houvast zien in hun behandeltraject. De Moermanvereniging ondersteunt zijn leden bij aanpassingen in voeding en leefstijl, o.a. door bijeenkomsten en het ledenblad “Uitzicht”. Meer info over Moerman en NTTT vind je hier: www.mmv.nl
Budwig-dieet
De Duitse biochemicus Johanna Budwig is een tweede pionier die geïnspireerd raakte door de inzichten van Otto Warburg. Zij deed in de jaren 40/50 van de vorige eeuw onderzoek naar kanker, vetzuren en de celademing. Op basis van haar onderzoeksresultaten ontwikkelde zij een vegetarisch dieet met veel fruit en groenten, volkoren granen en noten. Vooral lijnzaadolie speelt in het Budwig-dieet een belangrijke rol vanwege de “ideale” samenstelling van vetzuren. Haar meest beroemde recept staat in Nederland bekend onder de naam Budwigpapje.
Ketogeen dieet
De afgelopen tijd wordt vooral het ketogeen dieet als anti-kanker-dieet gepropageerd. William Cortvriendt bekend van het TV-programma “Hoe wordt ik 100” en de boeken “Kankervrij” en “Het Handboek bij Kanker” is grote voorstander van dit dieet. Het ketogeen dieet doelt op een anti-kanker werking door handig in te spelen op het Warburg-effect. Eiwitten mogen binnen dit dieet in normale hoeveelheden worden gegeten, de inname van vetten wordt verhoogd. Daarnaast wordt de inname van suikers en andere koolhydraten drastisch beperkt. Hiermee zou een gunstige verandering in de energiestofwisseling worden geforceerd. Deze zou de groei van kankercellen kunnen remmen. Het positieve effect van dit dieet is nog onvoldoende onderzocht en helaas zijn er ook nadelen. Dit strenge dieet is bijvoorbeeld niet eenvoudig vol te houden en kan tot ongewenst gewichtsverlies leiden. Spreekt het ketogeen dieet je aan? Overleg eerst met je arts of (oncologisch) diëtist of een ketogeen dieet in jouw situatie verstandig is. (Bron: William Cortvriendt – Het handboek bij kanker en voedingenlkankerinfo.nl )
Veganistisch dieet
Bij een veganistisch dieet worden alle van dieren afkomstige voedingsmiddelen zoals zuivel, eieren, vlees- en vis achterwege gelaten. Een veganistisch dieet is niet vanzelfsprekend gezond (je eet bijvoorbeeld ook veganistisch als je elke dag patat eet), maar in het ideale geval bevat een veganistisch eetpatroon grote hoeveelheden groenten, fruit, peulvruchten, granen en noten. Het grote voordeel is dan dat er vaak ruim voldoende plantaardige voedingsstoffen en vezels op worden genomen. Dit heeft een positieve werking op onze gezondheid. Aan de ander kant is het wel lastiger om uit plantaardige bronnen voldoende eiwit en bepaalde vitaminen en mineralen binnen te krijgen. Hierdoor kunnen tekorten ontstaan. De Amerikaanse onderzoeker en arts Dr. Michael Greger is grote voorstander van het veganistische eetpatroon, en propageert dit voedingspatroon ook voor de strijd tegen kanker. Naast zijn boeken (bijv. “how not to die”) publiceert hij veel bruikbare en betrouwbare informatie op zijn Engelstalige website: Nutritionfacts. Daarnaast ontwikkelde hij de app “Daily Dozen” waarmee je bij kan houden of je dagelijks de juiste hoeveelheid voedingsstoffen tot je neemt.
Mocht je een veganistisch dieet willen volgen, is het raadzaam om je goed te informeren en met een ervaren diëtist te overleggen om tekorten te voorkomen.
Blue Zones
Tot slot wil ik ook nog even ingaan op de lessen die we kunnen leren van de zogenaamde Blue Zones. Blue Zones zijn bepaalde regio’s op de wereld in die bovengemiddeld veel mensen vitaal oud worden. De onderzoeker Dan Buettner bezocht deze 5 regio’s, onderzocht de leefstijl van de mensen en interviewde hoogbejaarde met het doel om hun geheim voor een lang en vitaal leven te ontrafelen.
Qua voeding kwam Buettner tot de volgende conclusies: De mensen in de blue zones eten voornamelijk plantaardig en onbewerkt voedsel. Groenten, volkoren granen, noten en bonen zijn de vier basisingrediënten van het voedingspatroon in de blue zones. Daarnaast gebruiken deze mensen vooral verse ingrediënten die ze vaak ook zelf verbouwen. Ze nemen de tijd om te koken en te eten, kiezen voor kleine porties en eten grotere maaltijden vooral in de eerste helft van de dag (ontbijt en lunch).
Bijzonder mooi vind ik dat in Buettners onderzoek duidelijk wordt dat voeding maar een van meerdere invloedrijke leefstijlfactoren is. Mensen in de blue zones bewegen regelmatig, hebben goede sociale contacten, voelen zich verbonden met hun familie en/of omgeving, ervaren weinig stress en hebben een duidelijk levensdoel. (Bron: Dan Buettner; The Blue Zones: 9 Lessons for Living Longer from the People Who've Lived the Longest)
Voeding is maar één onderdeel in een groter geheel.
Een belangrijke boodschap om dit artikel mee beëindigen: Voeding is maar één onderdeel in een groter geheel. We kunnen ons behandeltraject, ons herstel, onze gezondheid door gezonde voeding positief beïnvloeden. Er zijn verschillende manieren om je huidige routine te doorbreken en verschillende diëten die houvast kunnen bieden. Uiteindelijk gaat het erom dat je ruim voldoende gezonde voedingsstoffen tot je neemt. We hopen dat de een of andere aanpak perfect past bij jouw behoefte, jouw overtuiging en jouw situatie. Kijk wat jou aanspreekt, probeer dingen uit en ervaar welke invloed voeding op jouw welzijn heeft. Let er ook op dat gezonde voeding geen obsessie wordt. Zodra je te strikt en dwangmatig met voeding bezig bent en in het verlengde daarvan stress of schuldgevoelens ervaart mis je misschien de gewenste voordelen.
Lees hierover het artikel Leefstijl is meer dan broccoli van Eva Noorda, oncologisch chirurg aan het Isala ziekenhuis en leefstijl arts.
